'Valley Uprising' gaat rotsklimmen in Yosemite Park

Vanaf de jaren vijftig groeide Yosemite Park uit tot het mekka van rotsklimmen. Voor de beatniks en outlaws uit die brave tijd vormde deze plek een enorme aantrekkingskracht voor het bereiken van de ultieme vorm van vrijheid. Vooral in de jaren daarna werd dit natuurpark het Woodstock voor rebelse avonturiers die met nul budget hun kampementen opsloegen om vandaaruit het rotsklimmen naar een steeds hoger niveau te tillen. En nog steeds komt een nieuwe generatie vrijgevochten klimmers naar de steile rotsen van Yosemite om de grenzen te verleggen tot en met het angstaanjagende ‘free soloing’ (zonder touwen en met blote handen) en 'speed climbing' aan toe.

De documentaire sluit af met een basejump van Dean Potter, wat door de recente gebeurtenis waardevolle beelden zijn geworden.

De film deelt de klimgeschiedenis van Yosemite in drie delen in: The Golden Age (1955-1970), The Stonemasters (1973-1980) en The Stone Monkeys (1998-nu). Pioniers uit de eerste gouden jaren, zoals Royal Robins, vertellen hoe zij het natuurpark ontdekten voor het rotsklimmen dat toen eigenlijk nog in de kinderschoenen stond. De techniek van rotsklimmen werd tot die tijd gezien als oefenmateriaal voor het bergklimmen en had een sterke focus op veiligheid. De nieuwe generatie klimmers had lak aan deze conservatieve benadering en zag klimmen als een spannend avontuur waarbij de grenzen voortdurend opgezocht en verlegd moesten worden.

Interessant was de strijd tussen Robins en tijdgenoot Warren Harding die elkaar in die eerste jaren fanatiek opjoegen om steeds hogere rotsen in steeds korter tijdbestek te bedwingen. Waar Harding alles gebruikte om zijn doel te bereiken was Robbins de pure romanticus van de twee die vond dat te veel hulpmiddelen verboden zouden moeten zijn. Hij stelde een aantal ethische klimregels op die tot op de dag van vandaag als bijbel voor vele andere klimmers gelden. In zijn woorden: 'Getting to the top is easy, the way you do it is everything.'

De cultstatus van Yosemite bereikte een hoogtepunt met de komst van The Stonemasters in de jaren zeventig. Een groep die, getooid met bandana’s, het klimmen als een lifestyle zag en combineerde met een wild leven vol drugsgebruik, maar die daarnaast ook spectaculaire klimtechnieken ontwikkelden waarbij ze met zo min mogelijk hulpmiddelen de bergen bedwongen. Klimmen werd cult en The Stonemasters werd een beweging die tot ver buiten de rotsmuren van Yosemite reikte.

Ook tot op de dag van vandaag geldt Yosemite als het mekka voor rotsklimmers, al maken strengere parkregels het moeilijker om het vrije leven van weleer te leven. Maar vrijheid kan ook gevonden worden op de rots zelf. De ultieme vorm is het 'free soloing' (zonder touwen en met blote handen naar boven klimmen) dat in de laatste decennia in zwang is gekomen. En ook het 'speed climbing' laat zien dat het klimmen nog altijd in ontwikkeling is en nog altijd sneller kan. Waar Robbins en Harding dagen deden over het bedwingen van El Capitan, gaat het nu om recordtijden waar secondes tellen.

'Valley Uprising' laat deze ontwikkeling op indrukwekkende manier zien. Met fraaie 3D-bewerkingen van oude foto’s komt de geschiedenis tot leven. Zowel voor klimmers als niet-klimmers een boeiend verhaal van een klimrevolutie op een mythische plek.

'Valley Uprising', dinsdag 30 augustus om 21.00 uur op Discovery Channel.