Zondag in 'Andere Tijden': Alle kinderen op transport
In Konzentrationslager Herzogenbusch, beter bekend als kamp Vught, werden op 6 en 7 juni 1943 bijna 1300 kinderen op transport gesteld, de meeste vergezeld door hun moeders, soms met vaders, soms alleen.
Een paar dagen later is nagenoeg iedereen in vernietigingskamp Sobibor door vergassing om het leven gebracht. Het is een uitzonderlijk gruwelverhaal uit de Holocaust.
In 'Andere Tijden' vertellen vier voormalige Joodse kampbewoners over kamp Vught, het enige kamp buiten Duitsland dat onder direct bevel stond van de SS. Lotty Veffer, toen 22 jaar, kwam als een van de eerste gevangenen in het pas gebouwde kamp. Haar 15-jarige zusje Carla moest naar de kinderbarak, waar Lotty haar stiekem af en toe opzocht. In kamp Vught was het een grote chaos en aan alles was gebrek. Al snel braken er besmettelijke ziektes uit en verkeerden met name de kinderen in beroerde omstandigheden.
De SS nam een ongekende beslissing om 'orde' in het kamp te creëren: alle kinderen tot 16 jaar moesten weg, zogenaamd naar een apart kinderkamp. Moeders en vaders mochten mee, mits die niet belangrijk werk in of buiten kamp verrichten. Tijd voor afscheid was er nauwelijks. Lotty: 'Ik heb ze nog gedag gezegd, maar dat moest heel stiekem. Ik zei tegen mijn moeder dat ik ook mee wou, maar die zei: 'Blijf jij maar hier, als we terugkomen dan ben jij er tenminste nog'.'
Tilly Bosman was een jonge vrouw toen ze in kamp Vught gevangen zat. Ze zag haar tante samen met haar drie kinderen vertrekken. 'Ze waren goed zichtbaar, want ze hadden rode overalls aan. Ik zie ze nog lopen, ieder met een klein eigen rugzakje. Maar je kon er niet naar toe en je mocht ook niet kijken.'
Voor het eerst vertellen ook twee kinderen die aan het transport ontkwamen hun verhaal: George en Ursula Levy. Broer en zus, afkomstig uit Duitsland, 13 en 8 jaar oud in 1943. Hun moeder had hen voor de oorlog uit voorzorg op een trein naar Nederland gezet. Maar ook zij belandden in kamp Vught. Via een truc werden ze tot half-Joods verklaard. Daardoor hoefden ze niet mee met het kindertransport en overleefden ze uiteindelijk de Holocaust. Dat zij dit geluk hebben gehad en al die anderen niet, houdt hen nog altijd bezig.
'Andere Tijden', zaterdag 7 mei om 21.20 uur bij de NTR op NPO 2.
